Gezond Water

Schadelijke invloeden vanuit de omgeving vormen een groot risico voor onze gezondheid. Hetzelfde geldt ook voor vissen en ander waterleven. Het belang van goed ‘gezond' water voor de vissen en andere dieren in het aquarium kan niet genoeg worden benadrukt.

Of het water goed of niet goed is, zie je niet zo maar met het blote oog. Water kan volledig helder zijn en toch zeer ongezond door verontreiniging. Veel verontreinigingen zijn opgelost in het water en van zichzelf niet zichtbaar. Feitelijk zijn het juist vaak de onzichtbare verontreinigingen die de schade veroorzaken.
Leidingwater bijvoorbeeld is normaal gesproken kristalhelder, maar voor aquariumvissen niet altijd direct geschikt, vanwege aanwezige metaalionen of chloorbestanddelen. Ook oud aquariumwater kan helder ogen, maar behoorlijk verontreinigd zijn door b.v. een te hoge nitraat en/of fosfaat concentratie.

Zouten en andere opgeloste stoffen

Elk natuurlijk water bevat opgeloste zouten. Water zonder deze opgeloste zouten (echt mineraalvrij water, bv dubbel gedestilleerd water) is totaal ongeschikt voor welke vorm van leven dan ook. De zouten zijn in het water aanwezig in de vorm van ionen. Dergelijke ionen spelen een essentiële rol in levende organismen en in de natuurlijke processen in het water.

In het water levende organismen hebben zich aangepast aan de samenstelling van het water waarin zij van nature voorkomen. De meeste vissen die in zoet water thuis horen, overleven een verblijf in zeewater niet erg lang. De meeste mensen weten dit wel. Het verschil tussen zeewater en zoet water is voor iedereen vanzelfsprekend.
Dat er echter ook zeer grote verschillen in watersamenstelling kunnen zijn tussen zoet water van verschillende locaties is minder bekend. Voor veel mensen is 'zoet = zoet'. Dat is dus een misvatting!
Afhankelijk van de locatie kunnen er zeer grote verschillen zijn in de watersamenstelling.
Veel van de meer bekende aquariumvissoorten passen zich wel redelijk goed aan veranderde omstandigheden aan. Maar als we de dieren echt goed willen huisvesten, de dieren echt op hun best willen zien, of daarmee willen kweken, en zeker als we de meer 'moeilijke' soorten willen houden, dan is (kennis van) de samenstelling van het water van groot belang.

Dit gaat verder dan het zorgen voor een goede pH en een goede KH/GH. Natuurlijk zijn zowel de zuurgraad (pH) als de hardheid (KH/GH) van groot belang, maar wat eveneens belangrijk is, is de natuurlijke samenstelling van het water. Sommige opgeloste stoffen in het water spelen zowel een rol bij het tot stand komen van de zuurgraad en/of hardheid, als ook bij andere belangrijke processen in het water. Andere stoffen in het water hebben in het geheel geen of nauwelijks effect op pH of hardheid, maar zijn wel belangrijk voor de dieren en/of planten (Hierover meer op de subpagina  'tropische rivieren'.)

Samenvattend kunnen we dus zeggen dat verschillende vissoorten (hetzelfde geldt trouwens ook voor ongewervelde dieren en voor de planten) heel verschillende eisen kunnen stellen aan het water, afhankelijk van de plaats waar ze vandaan komen. 
Dit betreft niet alleen de temperatuur, maar ook eigenschappen van het water, zoals (1) de zuurgraad (pH), (2) de carbonaathardheid (afgekort: KH, een maat voor de in het water opgeloste koolzuur, ook wel tijdelijke hardheid genoemd) en (3) de algemene hardheid (afgekort: GH) en (4) andere in het water opgeloste of gesuspendeerde organische stoffen, zoals tannines en humuszuren.

In de subpagina 'Hardheid & zuurgraad' worden deze begrippen uit de waterchemie wat verder uitgelegd, evenals de begrippen zouten en ionen.

De 'ionen standaardverhouding' voor zoet water

Het totaalgehalte aan opgeloste zouten (‘mineralen’) in zoet water blijkt sterk te variëren afhankelijk van de locatie en ligt in de meeste gevallen tussen 100 tot 800 mg/l.
Daarbij blijft overigens de verhouding tussen de verschillende ionen in de meeste gevallen relatief constant. Daaruit heeft men een soort gemiddelde waarde bepaald, de zogenoemde ionen standaardverhouding.

bron: 'Krause: Handbuch Aquarienwasser'

Er zijn wereldwijd slechts weinig zoetwatergebieden die van deze ionen standaardverhouding afwijken. De meest bekende daarvan zijn de typische zwartwater rivieren, zoals de Rio Negro, waarbij een deel van de bicarbonaationen vervangen zijn door sulfaat en chloride ionen, en het Tanganyikameer, dat zich duidelijk onderscheid door een hoger natrium- en magnesium gehalte.

In de subpagina's van deze rubriek zullen we (binnenkort) in wat meer detail naar het water uit verschillende, voor de aquariumhobby belangrijke, biotopen kijken.

terug naar boven

AquariumTips.nl is een initiatief van AquariumPlus

Copyright 2013: AquariumPlus