Advies en Achtergrondinformatie voor het Aquarium
Home
Aquarium algemeen
Water
Licht
Biotopen
Vissen
Planten
Ongewervelde dieren
Aquariumtechniek
Zoetwater Aquarium
Vissoorten zoetwater
Vissoorten zeewater
Let op!
Klein wordt groot
Verboden vissen
Natuur vervalsing
Stappenplan Aquarium
Namen-Register
Referenties
Sitemap
Gastenboek

Verpest de natuur niet! 

Het dumpen van dieren in de natuur zorgt elk jaar weer voor nieuws in de zomer. Honden die aangelijnd aan een boom achtergelaten zijn, en konijnen die worden gedumpt zijn maar een paar voorbeelden waarvan iedereen wel eens heeft gehoord.
Dit zijn dan ook echte voorbeelden van dierenmishandeling. Hoe kan iemand zijn hond op zo'n manier achterlaten.

Maar er zijn ook voorbeelden van dumpingen in de natuur, die minder snel opvallen en dus ook niet zo snel het nieuws zullen halen, maar die in hun effect op de natuur veel ernstiger zijn dan het dumpen van een konijn.
 

Faunavervalsing

Dat is het officiële woord dat wordt gebruikt voor het inbrengen van vreemde diersoorten in de vrije natuur op een plaats waar deze soorten van nature niet thuishoren. Vaak wordt dan voor dergelijke vreemde soorten de term 'exoten' gebruikt. in het geval dat het planten betreft spreekt men van flora-vervalsing.
Als de nieuwe soort zich met succes in het gebied vestigt, noemt men deze ook wel een 'invasieve exoot'.

Wereldwijd is er sprake van tienduizenden voorbeelden van 'exoten'. Gelukkig valt de schade in de meeste gevallen wel mee, maar soms zijn de gevolgen groot. Aantallen van de vreemde soort kunnen explosief toenemen door gebrek aan natuurlijke vijanden. Inheemse soorten kunnen worden verdrongen, evenwichten in natuurlijke biotopen worden verstoord. Vaak is er een combinatie van deze gevolgen.

Voorbeelden van vervalsing van de natuurlijke flora en fauna zijn vrijwel overal in de wereld te vinden. In sommige gevallen zijn de exoten met opzet in een gebied uitgezet, in andere gevallen is dat onbewust of per ongeluk gebeurd.
Het Europese konijn (Oryctolagus cuniculus) werd door de Britten in Australië uitgezet voor de jacht. De konijnen vermenigvuldigden zich daar tot een ware plaag.
 


Reuzenpad (Rhinella marina) jong exemplaar (Darwin, Northern Territory Australië). Foto: Bidgee


In 1935 werd, eveneens in Australië, de reuzenpad (Rhinella marina) uitgezet als hulp bij de bestrijding van met name bladsprietkevers op suikerrietplantages.
De reuzenpad dacht er anders over en deed zich te goed aan allerlei inheemse amfibieën en reptielen. Bovendien is de pad, die oorspronkelijk afkomstig is uit het Amazonegebied, dermate giftig, dat dieren, zoals b.v. de zoetwaterkrokodil (Crocodylus johnsoni), na het eten van een pad doodgaan. Ook de reuzenpad is in Australië dus een echte plaag geworden, die kan uitlopen op een ecologische ramp, waarvan het uiteindelijke effect nog niet geheel is te overzien (zie ook:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Reuzenpad).
De verspreiding van de gup (Poecilia reticulata) over vele delen van de wereld is eveneens een voorbeeld van het bewust introduceren van een nieuwe soort, in dit geval met het doel om (malaria)muggen te bestrijden.
De Chinese wolhandkrab (Eriocheir sinensis) is een voorbeeld van een onbedoelde introductie. De larven van de eerste exemplaren zijn naar alle waarschijnlijkheid meegekomen in het ballastwater van zeeschepen uit Azië. Dit dier is nu ook in Nederlandse wateren te vinden.
De halsbandparkiet (Psittacula krameri) is een voorbeeld van een dier dat in Europa terecht is gekomen via de hobby van het houden van volièrevogels. Ontsnapte exemplaren hebben zich vervolgens met succes gevestigd in ondermeer de Amsterdamse parken. En er zijn nog vele andere voorbeelden te noemen. ( http://nl.wikipedia.org/wiki/lijst_van_exoten_in_de_Benelux )
 

En in Nederland?

Volgens Natuurmonumenten hebben boswachters handenvol werk aan vooral tuin- en vijverplanten. Maar ook de Amerikaanse (gevlekte) rivierkreeft (Orconectes limosus) en de zonnebaars (Lepomis gibbosus) zijn op meerdere plaatsen in onze natuur te vinden. De Amerikaanse rivierkreeft verdringt daarbij de inheemse Europese rivierkreeften. Daar valt weinig of niets tegen te doen (bron:http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevlekte_rivierkreeft ).
De zonnebaars richt nog meer schade aan. Het is een roofvis en in onze vennen, sloten en beekjes leeft hij van alles wat daarin leeft en in zijn bek past. Zonnebaarzen die zijn 'uitgezet' in vennetjes eten de eieren en larven van heidekikkers, salamanders en libellen. 
(zie ook: http://www.natuurbericht.nl/?id=11747)

 

Toch gebeurt het blijkbaar dat vijverliefhebbers hun jongbroed van zonnebaarzen vrijlaten in de natuur, waarschijnlijk in de overtuiging dat dit toch een 'diervriendelijke' manier is om hun probleem van een overschot aan jonge baarsjes op te lossen. DOE DIT DUS NIET!
Het kan diervriendelijk lijken, het is echter zeer onvriendelijk voor de natuur. Zonnebaarzen horen gewoon niet thuis in onze vennen en andere wateren.


Hetzelfde geldt voor planten. Ook bepaalde waterplanten (met name vijverplanten) en gewone tuinplanten worden nog steeds gedumpt in de natuur door mensen die waarschijnlijk denken dat het allemaal geen kwaad kan.


Naaldkruid - Crassula helmsii. Photo by Ashley BALSAM baz

Watercrassula of naaldkruid (Crassula helmsii) kan boven water als landplant groeien, maar ook als waterplant op de bodem of in de bovenste waterlagen. De plant heeft daardoor een groot aanpassingsvermogen en is een geliefde vijverplant. Maar gedumpt in een ven groeit het uit tot een dicht tapijt. De normale (soms zeldzame) moerasplanten, zoals oeverkruid, gesteeld glaskroos en waterlobelia hebben geen schijn van kans meer. Maar ook voor amfibieën wordt zo'n dichtbegroeid ven onleefbaar.
Gelukkig valt de verspreiding van dit plantje in Nederland tot nu toe nog mee. Maar in één van de vennen van het natuurgebied 'Huis ter Heide', eigendom van Natuurmonumenten, is dit plantje al uitgegroeid tot een echte plaag. (bron: Puur Natuur, nummer 1 pg 38-40, 2014).
Voor de natuur is dit dus een gevaarlijke plant.

Een ander voorbeeld van een invasieve 'exotische plant' is de grote waternavel (Hydrocotyle ranunculoides), een waterplant afkomstig uit Zuid Amerika. Deze plant komt sinds 1994 op sommige plaatsen in Nederland voor. Sloten en andere waterlopen kunnen zo dichtbegroeid raken dat de doorstroming wordt belemmerd en er zuurstoftekort in het water ontstaat.
De plant, die op jonge leeftijd lijkt op de gewone waternavel (Hydrocotyle vulgaris), mag niet meer worden verkocht in Nederland. De grote waternavel is te herkennen aan blad dat op één plaats is ingesneden tot aan de bladsteel. De gewone waternavel heeft dat niet.
(Bron: http://www.kennislink.nl/publicaties/verlost-van-brulkikker-en-grote-waternavel)
 

Wat te doen?

Als liefhebber van aquaria en vijver bent u toch ook een natuurliefhebber? Help daarom mee waar het kan om onze kostbare natuur te beschermen en verspreiding van 'exoten' te voorkomen.

=> Tuin- en vijverafval afvoeren via de GFT afvalbak, of via uw eigen compostbak.
=> Als u planten of dieren overheeft, geef deze dan aan een andere liefhebber, of breng gezonde dieren eventueel terug naar de winkel.

 

 

AquariumTips.nl is een initiatief van AquariumPlus

Copyright 2014: AquariumPlus

AquariumTips.nl  | info@aquariumtips.nl