Verboden vissen, andere dieren en planten

Glofish, genetisch gemodificeerde zebradanio's

In 2006 verschenen er op de Nederlandse markt 'gloeivissen'.
Het betrof zebradanio's, die genetisch gemanipuleerd waren door het inbrengen van een gen, afkomstig uit een kwal, dat codeert voor een groen-fluorescerend eiwit. 
Nu is ons bekend dat al het onderzoek met of aan genetisch gemodificeerde dieren binnen Europa nauw gereguleerd is en het leek ons dan ook onwaarschijnlijk dat een dergelijk visje 'zo maar' op de Nederlandse markt gezet mocht worden. Omdat wij wel binnen de kaders van de wetgeving willen blijven heeft AquariumPlus destijds in overleg met de importeur navraag gedaan bij het ministerie. De Inspectie van VROM bevestigde ons vermoeden en heeft vervolgens actie genomen om alle op de Nederlandse markt aanwezige 'gloeivissen' uit de handel te nemen.

'Gloeivissen' Copyright foto: www.glofish.com. Genetisch gemodificeerde zebradanio's (Danio rerio)

Inmiddels heeft Glofish, het bedrijf dat de visjes op de markt brengt, ook varianten ontwikkeld met een rood fluorescerend eiwit afkomstig van een koraalsoort, en met een oranje/geel fluorescerend eiwit, een variant van het oorspronkelijke groen fluorescerende eiwit.
Maar de ontwikkelingen gaan verder met blauw/violette zebravisjes en ook andere vissoorten die op dezelfde wijze fluoresceren. Als voorbeeld tonen we hieronder nog de Zwarte tetra (Gymnocorymbus ternetzi) die genetisch gemodificeerd is met het gen dat codeert voor het groen fluorescerende eiwit (GFP).
 

Glofish heeft deze vissen in Amerika geoctrooieerd en brengt al deze varianten op de markt in de Verenigde Staten, met uitzondering van Californië.

Smaken verschillen natuurlijk, maar afgezien nog van ethische bezwaren, zijn deze genetisch gemodificeerde vissen naar mijn mening bepaald geen fraaie toevoeging aan het soortenbestand.
Ik geloof ook niet dat een echte liefhebber deze kunstmatige varianten zou verkiezen boven de natuurlijke soort. 

Import en verkoop van dit soort vissen is nog steeds verboden binnen de EU en dus ook binnen Nederland.

Europese Bittervoorn (Rhodeus amarus)

De Europese bittervoorn wordt gezien als kwetsbaar en staat op de rode lijst. Sinds 1973 is de bittervoorn een beschermde soort, die in Nederland niet mag worden verhandeld of in gevangenschap gehouden.

Wel zijn als alternatief Aziatische (Chinese) bittervoorns (Rhodeus ocellatus) in de handel te vinden. Van deze soort zijn meerdere ondersoorten bekend in Oost Azië.
Een groot nadeel van de Chinese bittervoorn is dat deze gemakkelijk kruist met de Europese soort.
Menging van deze exotische soorten met de Europese bittervoorn in de vrije natuur, zal dan ook het begin zijn van het einde van de inheemse Europese soort in Nederland.

Naar onze mening was het beter geweest om de kweek en de handel in nakweek van de Europese soort wel toe te staan en import van de Chinese soort te verbieden. Juist voor koudwater soorten is het risico op 'uitzetten'/ontsnappen in de vrije natuur groot.

Maar zo lang de regelgeving is zoals deze is, blijft de Europese bittervoorn helaas tot de verboden vissoorten in gevangenschap behoren en zullen liefhebbers het met de Chinese bittervoorn moeten doen.
(!) Maar, zorg er dan alstublieft voor dat als u Chinese bittervoorns aanschaft voor in de vijver of het koudwater aquarium, dat u geen vissen in openbaar water dumpt of laat ontsnappen!

Een mannetje van de Europese bittervoorn (Rhodeus amarus)
inspecteert een oester.

De grote waternavel (Hydrocotyle ranunculoides)

De grote waternavel (Hydrocotyle ranunculoides), oorspronkelijk afkomstig uit Zuid Amerika, komt sinds 1994 op sommige plaatsen in Nederland voor.

De grote waternavel is een invasieve exoot die kan leiden tot verstopping van waterlopen.
Verkoop van deze plant is verboden in Nederland.

De jonge plant lijkt op de inheemse gewone waternavel (Hydrocotyle vulgaris). Let bij de aanscaf van deze plant op het verschil met de grote waternavel. Bij de grote waternavel is het blad aan één zijde ingesneden tot op de stengel.
Bij de gewone waternavel ontbreekt deze insnijding.



Blad van de grote waternavel (Hydrocotyle ranunculoides).
Let op de bladinsnijding tot op de stengel.

Amerikaanse Brulkikker (Lithobates catesbeianus)

In het Engels wordt deze kikker 'Bull frog' genoemd, in België gebruikt men ook wel de naam 'stierkikker'. De brulkikker is een echte kikkersoort uit Noord Amerika, die wel 15 cm groot kan worden. De kikkers leven in en dichtbij het water. Ook de kikkervisjes zijn zeer groot en vergelijking tot wat we hier normaal in de sloten vinden in het voorjaar. Het larvestadium van de brulkikker duurt 2 tot 3 jaar. De kikkers zijn na  ongeveer 3 jaar geslachtsrijp en kunnen in de natuur wel 15 jaar oud worden.

Amerikaanse brulkikker. Photo by Dave Menke
 - United States Fish and Wildlife Service

In de tachtiger jaren van de vorige eeuw werden de larven en (in mindere mate) volwassen exemplaren in vrij grote aantallen ingevoerd en aangeprezen voor tuinvijvers. Toen echter bleek dat de brulkikker zich ook in verschillende Europese landen kon voortplanten, werd in de negentiger jaren de import in Europa verboden.

Er bevinden zich gevestigde populaties van de brulkikker in Italië, Zuidwest Frankrijk en Vlaanderen, waaronder ook vlak bij de Nederlandse grens.
De brulkikkers vormen op verschillende manieren een bedreiging voor de inheemse fauna. Het blijkt dat de brulkikker een, voor hemzelf onschadelijke, schimmelinfectie over kan dragen op inheemse amfibieën, die daar wel gevoelig voor zijn en dan sterven. Daarnaast is de brulkikker niet alleen een concurrent voor wat betreft voedsel en habitat, maar ze eten ook alles wat leeft en in hun bek past. Dat varieert van insecten tot inheemse kikkers en salamanders. Maar ook kuikens staan bij beschikbaarheid op het menu. 

De import en handel van de Amerikaanse brulkikker is verboden. Als u in Nederland toch exemplaren van de brulkikker of van diens zeer grote kikkervisjes tegenkomt, dit graag even melden aan RAVON (http://www.ravon.nl/). Op de website van RAVON kun je ook verdere informatie vinden over reptielen, amfibieën en vissen. Zowel over de inheemse soorten, als ook over de exoten.

AquariumTips.nl is een initiatief van AquariumPlus

Copyright 2014: AquariumPlus